SKOMOROCHY DUŻE

in SOŁECTWA
fot. M. Filipowicz_2

Wieś położona w środkowej części gminy Grabowiec, nad rzeką Czechówką, w obrębie Działów Grabowieckich.
Pierwszy raz miejscowość wymieniona jest w roku 1394 jako przynależna do nowo założonej parafii łacińskiej w Grabowcu. W 1397 roku Skomorochy zostały nadane Janowi Golianowi, a w 1472 jako własność Jana liczyły 5 i 1/2 łana użytków i młyn. Według rejestru poborowego z 1531 roku właścicielem wsi był Skomorowski i posiadał tu 1/2 łana ziemi i młyn. W 1578 roku Jan, Albert i Stanisław Skomorowscy byli właścicielami 1 łana ziemi, 5 zagrodników z ziemią, 2 zagrodników bez ziemi i 3 komorników.
W 1684 roku Skomorochy [część] należały do Wojciecha i Zofii z Tomaszewskich Piaseckich. Wówczas notowano tu dwór drewniany wybudowany w 1 poł. XVII w. na planie prostokąta z bocznym alkierzem, trójdzielny, półtoratraktowy z sienią na osi. Po jednej stronie sieni znajdowała się „świetliczka" z alkierzem, a po drugiej stronie piekarnia. Następny dwór wybudowano w Skomorochach Wielkich w 1 poł. XIX wieku. Był to drewniany, parterowy budynek na rzucie prostokąta, o konstrukcji zrębowej, częściowo obudowany cegłą i otynkowany. Posiadał piętrowe facjatki na osi, a od frontu czterokolumnowy portyk z trójkątnym szczytem. Od tyłu znajdował się balkon wsparty na czterech filarach. Dwór częściowo był podpiwniczony i posiadał układ wnętrza dwutraktowy, symetryczny, z sienią na osi. Przykrywały go dachy dwuspadowe. Budowlę dworską rozebrano w 1918 roku. W 1907 roku wzniesiono tu duży dwór murowany. Prawdopodobnie wówczas na terenie dworskim wybudowano także kaplicę murowaną.
W 1715 roku część wsi Skomorochy Wielkie należała do Adama Karlińskiego i jego żony Zofii ze Skomorowskich, którzy nabyli ją od Mańkowskiej. W 1814 roku część wsi należała do Idziego Skomorowskiego, a druga część (co najmniej od 1799 roku) do Piotra Świdzińskiego.
Spis z 1827 roku notował Skomorochy Duże w powiecie hrubieszowskim i parafii Grabowiec. Liczyły wówczas 26 domów i 164 mieszkańców. W 1845 roku istniały tu dwie karczmy, po jednej w części Świdzińskiego i Skomorowskiego, które uzyskały patent na dalsze prowadzenie wyszynku alkoholu. W XIX wieku notowano we wsi młyn wodny.
W 2 poł. XIX wieku po Piotrze Swidzińskim tutejszy folwark objął Karol Świdziński (ur. w 1841 r.), który podczas powstania styczniowego był dowódcą oddziału złożonego z 24 konnycłi żandarmów. Do 1906 roku dobra Skomorochy Duże A i B należały do Stanisławy i Wacława Micłiała Skomorowskich, po których dziedziczyły dzieci: Zofia Józefa, Janina Michalina i Stanisław Andrzej. Zapewne wkrótce objął je w całości Stanisław Andrzej, bowiem od niego w 1946 roku majątek o powierzchni 389,66 ha przejął Skarb Państwa.
W 1872 roku folwark Skomorochy Wielkie A i Filipin liczyły 441 mórg, w tym 245 mórg ziemi ornej, 69 mórg łąk, 2 morgi wody, 116 mórg lasu i 8 mórg nieużytków. W folwarku było 21 budynków drewnianych. Wieś Skomorochy Wielkie A liczyła 18 domów i 139 mórg ziemi. W 1878 roku folwark Skomorochy Wielkie B liczył 316 mórg, w tym 210 mórg ziemi ornej, 22 morgi łąk, 76 mórg lasu i 8 mórg nieużytków. W folwarku było 12 budynków drewnianych. Wieś Skomorochy Wielkie B liczyła 7 domów i 69 mórg ziemi.
W 1921 roku wieś liczyła 27 domów oraz 165 mieszkańców, w tym 1 Ukrainiec, natomiast w folwarku było 35 domów i 50 mieszkańców, w tym 2 Ukraińców i 3 Żydów. W 1929 roku kowalem we wsi był A. Barański, który posiadał także sklep z artykułami spożywczymi. We wsi istniał również młyn wodny Ch. Orchuna.
Na przełomie stycznia i lutego 1943 roku hitlerowcy wysiedlili mieszkańców Skomoroch, w ich miejsce nasiedlając Niemców. W Skomorochach Wielkich 22 maja 1943 roku Niemcy zastrzelili za działalność podziemną 3 mieszkańców Majdanu Tuczępskiego, 1 Żyda i 1 jeńca radzieckiego.
13 czerwca 1944 roku niemieccy żołnierze spacyfikowali wieś, częściowo ją paląc i mordując 5 osób.

ŹRÓDŁO: Józef Niedźwiedź - Leksykon historyczny miejscowościdawnego województwa zamojskiego


GALERIA:

  • 2018.04.16_1
  • Odsłon: 2036
  • 2018.04.16_2
  • Odsłon: 1939
  • 2018.04.16_3
  • Odsłon: 1627
  • 2018.04.16_4
  • Odsłon: 1715
  • 2018.04.16_5
  • Odsłon: 1670
  • 2018.04.16_6
  • Odsłon: 1753
  • 2018.04.16_7
  • Odsłon: 1810
  • 2018.04.16_8
  • Odsłon: 1713
  • 2018.04.16_9
  • Odsłon: 1691
  • 2018.04.16_10
  • Odsłon: 1779


  • fot. M. Filipowicz_1
  • Odsłon: 1950
  • fot. M. Filipowicz_2
  • Odsłon: 8291
  • fot. M. Filipowicz_3
  • Odsłon: 1983
  • fot. M. Filipowicz_4
  • Odsłon: 1892

logo zapomnianadolina

Wykorzystujemy pliki cookies, aby nasz serwis lepiej spełniał Państwa oczekiwania. Można zablokować zapisywanie cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Link do szczegółowych informacji w polityce cookies znajduje się na dole strony! To find out more about the cookies we use and how to delete them, see our privacy policy.

  I accept cookies from this site.
EU Cookie Directive Module Information